شابلون میلگرد چیست؟

میلگرد، یکی از پرکاربردترین و مهم‌ترین مقاطع فولادی در صنعت ساخت و ساز است. اندازه‌گیری آن برای مهندسین و ناظران ساختمانی بسیار مهم و قابل اهمیت است. اصولا افرادی که در زمینه‌ی ساخت‌و‌ساز فعالیت دارند و تجربه‌ی بالایی دارند، به محض دیدن میلگرد، می‌توانند قطر آن را تشخیص دهند. ولی مهندسین تازه‌کار برای تعیین قطر میلگرد، نیاز به دستگاه و ابزارهای خاصی دارند. شابلون میلگرد یکی از ابزارهایی است که قطر میلگرد را بسیار دقیق نشان می‌دهد و استفاده از آن خیلی آسان می‌باشد.

میلگرد چیست؟

یکی از اصلی ترین عناصر در صنعت ساخت و ساز میلگرد می‌باشد. میلگردها به عنوان استحکام در یک سازه نقش خود را ایفا می‌کنند و هنگام وقوع زلزله میلگردها از ساختمان حفاظت خواهند کرد.

جوزف لوئیس برای اولین بار در سال 1800 میلادی با افزودن میلگرد به بتن, مقاومت کششی ضعیف بتن را جبران کرد. سازه‌هایی که هم از میلگرد و هم بتن استفاده می‌کنند, علاوه ببر نیروهای کششی, در برابر نیروهای فشاری مقاومت مناسبی از خود نشان می‌دهند.

میلگردها از جنس فولاد ساخته می ‌شوند و انواع مختلفی از نظر سایز، نوع و ظاهر دارند. از شابلون میلگرد نیز برای شناسایی سایز میلگرد استفاده می ‌گردد. در ادامه مقاله به بررسی انواع روش‌های تشخیص سایز میلگرد خواهیم پرداخت.

شابلون میلگرد چیست؟

همانند خیلی از مواد اولیه ساختمان سازی، میلگرد نیز در انواع و سایزهای مختلف تولید شده و بازار عرضه می‌گردد. به دلیل کاربردهای متفاوت , جنس و استحکام‌های کم و زیاد, میلگردها در انواع و سایزهای مختلفی تولید می‌شوند. با توجه به کاربرد هر میلگرد در سازه, بعضی از آن‌ها باید قابلیت خم شدن داشته باشند. و بعضی از میلگردها که در ستون و محل‌های پر تنش استفاده می‌شوند, باید به اندازه‌ای مستحکم باشند که با هیچ فشاری خم نشوند.

برای تشخیص دقیق سایز میلگرد و استفاده از آن‌ها در سازه‌های مختلف, باید از وسایل مخصوص این کار استفاده کنید. از جمله وسایل تشخیص سایز میلگرد می‌توان به شابلون میلگرد, ترازو, کولیس و … اشاره کرد.

در ادامه با این وسایل و روش‌های تشخیص سایز میلگرد بیشتر آشنا خواهید شد.

همه چیز درباره شابلون میلگرد

میلگردها از نظر ظاهر و جنس دارای انواع مختلفی هستند, به عنوان مثال بعضی به دلیل قالیت خم شدن مورد استفاده قرار می‌گیرند و بعضی به دلیل استحکام بالا کاربرد دارند.

شابلون میلگرد یکی از وسایلی است برای تشخیص سایز دقیق میلگرد کاربرد دارد. جنس شابلون معولا از فیلم رادیولوژی است. مهندسان و ناظران ساختمان همیشه یک شابلون همراه خود دارند, تا در صورت لزوم بتوانند سایز میلگرد را تشخیص دهند.

استاندارد میلگرد ایران

به دلیل اهمیت میلگردها در ساخت سازه‌ها، دستگاهی برای تولید استاندارد میلگرد ایجاد گردید. در کشورهای مختلف استانداردهای تولید فولاد با هم تفاوت دارد. هر استاندارد با توجه به خواص مکانیکی فولادها مشخص می ‌شود. برترین کارخانه در ایران کارخانه ذوب ‌آهن اصفهان است که  یکی از تولیدکننده عمده تیرآهن و میلگرد است و از استانداردهای روز برای ساخت میلگرد استفاده می‌کند. میلگرد این کارخانه، از استاندارد ملی ایران به شماره ۳۱۳۲ پیروی می‌کند. البته به خاطر قدمت این کارخانه به طور معمول در بازار برای شناخت از همان استاندارد GOST استفاده می‌شود. این طبقه بندی به صورت زیر است:

میلگرد (A1)

این نوع میلگرد صاف و بدون آج می‌باشد و مهمترین استفاده‌های آن در آهنگری, تغییر شکل و همچنین عملیت‌های جوشکاری است. میلگردهای صاف به عنوان یک میلگرد داکتیل شناخته می‌شوند و میلگردهای 8 تا 10 از این نوع هستند. مقاومت تسلیم آن‌ها 2300 سانتی‌ متر مربع می ‌باشد. همچنین مقاومت کششی 3800 بر سانتیمتر مربع دارند.

میلگرد (A2)

این نوع میلگرد که با نام‌های نیمه خشک یا ترد و نیمه نرم هم شناخته می‌شود برای عملیات ساختمانی و خاموت‌زنی مناسب می‌باشد. این نوع میلگرد برای جوشکاری مناسب نبوده و توصیه می‌شود از عملیات‌های جوشکاری روی آن پرهیز کنید. مقاومت تسلیم 3000 سانتی ‌متر مربع و مقاومت کششی 5000 بر سانتی ‌متر مربع دارند.

 میلگرد (A3)

این میلگرد از نوع آج‌دار و عمدتا آج جناقی است و به میلگرد خشک معروف می‌باشد و بیشترین کاربرد آن در عملیات ساختمانی است. استفاده از آن در آهنگری و تغییر شکل‌های زیاد با زوایای تند مناسب نمی‌باشد. عملیات جوشکاری به هیچ وجه نباید روی این میلگرد انجام شود. مقاومت تسلیم 4000 سانتی ‌متر مربع و مقاومت کششی 6000 بر سانتیمتر مربع دارند.

فرآیند ساخت میلگرد

ساخت میلگرد در کشورهای مختلف بر اساس استانداردهای متفاوتی ساخته می‌شوند و مهمترین عاملی که روی آن تاثیر گذار است شرایط آب و هوایی آن منطقه است. به همین دلیل, خصوصیات میلگردها در کشورهای مختلف تفاوت‌های زیادی باهم دارند. برای ساخت میلگرد ار شمش فولادی استفاده می‌شود و هنگام تولید میلگرد آلیاژهای مختلفی به آن اضافه می‌شود که ویژگی و خصوصیات میلگرد را شامل می‌شود.

انواع میلگرد

میلگردها بر اساس خصوصیات و ویژگی‌هایی متفاوتی که دارند, شامل انواع مختلفی هستند. برخی از این انواع عبارتند از:

• میلگرد ساده
• آجدار
• اروپایی
• سیاه
• GFRP
• گالوانیزه

میلگرد ساده

میلگرد فولادی سطحی کاملا صاف و یکنواخت دارد و این نوع میلگرد در سایز 6 تا 50 میلی‌متر تولید شده و کاربردهای متفاوتی در صنعت و ساخت و ساز دارند. از کاربردهای این نوع میلگرد می‌توان به استفاده در ساخت درز انقباض برای خیابان‌ها و فرودگاه‌ها اشاره کرد. درز انقباض برای جلوگیری از جمع شدگی و ترک خوردن بتن استفاده می‌شود. درزهای انقباض در فاصله‌های معین بین بتن‌‌ها جای‌گذاری می‌ شوند و از بروز ترک‌ خوردگی جلوگیری می ‌کند.

میلگرد آجدار

میلگردهای آج‌دار بر خلاف میلگرد ساده دارای آج و فرورفتگی روی سطح خود هستند. این امر سبب شده است تا این نوع میلگرد مشکل فرسودگی نداشته باشد و داخل بتن و فولاد به خوبی عمل کند. میلگرد آج‌دار باعث افزایش مقاومت کششی در سازه‌های بتنی می‌شود. این نوع میلگرد در سایز 6 تا 50 میلی‌متر تولید شده و وارد بازار می‌شوند.

برای آگاهی بیشتر در مورد میلگرد ساده و آج‌دار و کاربرد آن‌ها روی لینک کاربرد انواع میلگرد در ساختمان سازی کلیک کنید.

میلگرد سیاه

میلگردهای سیاه از جنس فولاد کربن ساخته شده‌اند. و عموما بدلیل رنگ سیاه کربن، به عنوان میلگرد سیاه شناخته می شوند. مشکل اصلی این میلگرد نداشتن ویژگی ضدزنگ است. که بر روی بتن و سازه اثر منفی می‌گذارد. نقطه ضعف اصلی این میلگرد این است که در برابر خوردگی مقاومت کمی دارد.

میلگرد اروپایی

این نوع میلگرد از منگنز تولید شده است. که این امر باعث می‌شود به راحتی خم شوند. استفاده از آن‌ها در مناطقی که دارای شرایط شدید آب و هوایی مانند زلزله، طوفان شدید وگردباد باشند, اصلا مناسب نیستند. از ویژگی خوب این میلگرد می‌توان به قیمت پایین آن اشاره کرد.

میلگرد GFRP

این نوع میلگرد یکی از انواع میلگرد های FRP است و از نظر شکل ظاهری شبیه به میلگردهای موجود در بازار می‌باشد. در ساخت این مدل میلگرد, به جای فولاد از الیاف‌هایی که مقاومت بالایی دارند استفاده شده است. این مدل الیاف با یک نوع رزین پلیمری ترکیب می‌شوند و علت مقاومت بالای آن‌ها این امر می‌باشد.

میلگرد گالوانیزه

میلگرد گالوانیزه نسبت به میلگرد سیاه در برابر خوردگی 40 برابر مقاوم تر می‌باشد. آسیب رساندن به پوشش میلگرد گالوانیزه دشوارتر است. از این نظر، ارزش میلگرد گالوانیزه بیشتر از میلگرد روکش شده با اپوکسی است. به همین جهت, میلگرد گالوانیزه 40٪ گران تر از میلگرد روکش شده با اپوکسی است.

کاربرد میلگرد و اهمیت آن

طول عمر یک سازه با استفاده بتن آرمه بسیار افرایش می‌یابد و هنگام وقوع زلزله آسیب کمتری به آن وارد می‌شود. یکی از مزیت‌هایی که استفاده از میلگرد را در ساختمان سازی الزامی کرده است, دلیل رفتار مناسبی است که سازه هنگام آتش سوزی از خود نشان می‌دهد. در هنگام وقوع آتش سوزی استحکام سازه توسط بتن و میلگرد کاملا حفظ می‌شود و خسارت‌های بسیار کمی به سازه وارد می‌شود.

در ساخت تمامی قسمت‌های ساختمان از میلگرد استفاده می‌شود. برای تشخیص سایز میلگرد یکی از بهترین ایزار شایلون میلگرد می‌باشد. در ادامه با انواع روش‌های تشخیص سایز میلگرد آشنا شوید.

نحوه اندازه گیری سایز میلگرد

وقتی چندین میلگرد با سایزهای متفاوت در کنار یکدیگر قرار می‌گرند, تشخیص سایز میلگرد بسیار سخت می‌باشد, زیرا هر سایز میلگرد کاربرد متفاوتی دارد و در بخش های مختلفی استفاده می‌شوند. گاهی اوقات تشخیص سایز میلگرد برای مهندسین ناظر هم امری سخت و دشوار است.

برای اندازه گیری سایز میلگرد روش‌های متداولی وجود دارد. از جمله:

• تشخیص چشمی
• به وسیله طناب یا ریسمان
• توسط بند انگشت
• شابلون میلگرد
• فرمول محاسبه قطر میلگرد
• آچار فرانسه
• کولیس

محاسبه سایز با استفاده از شابلون میلگرد

یکی از روش های ساده و دقیق برای اندازه گیری قطر میلگرد, استفاده از شابلون میلگرد می‌باشد. این شابلون ها که شبیه به یک قیچی مندرج می‌باشند, به صورت آماده در بازار ‌موجود می‌باشند. برای راحتی در کار خود و اندازه گیری قطر میلگرد می‌توان از آن استفاده کرد. جنس شابلون معمولا از فیلم رادیولوژی است.

فرمول محاسبه قطر میلگرد

با دانستن وزن میلگرد می توان قطر آن را به راحتی به دست آورد. اگر وزن یک متر میلگرد را داشته باشیم, می‌توانیم با استفاده از فرمول زیر قطر دقیق میلگرد را به دست آوریم.

4/(3.14* d^2 ) *یک متر* 7850 (وزن مخصوص) = قطر و سایز میلگرد

برای آشنایی کامل با روش‌های اندازه گیری قطر میلگرد به مقاله روش‌های اندازه گیری قطر میلگرد مراجعه کنید.

نحوه تهیه کردن شابلون میلگرد

گیج میلگرد، ابزاری جهت تشخیص سریع و دقیق سایز میلگرد آجدار می‌باشد که توانایی تشخیص میلگرد آجدار از سایز 12 تا 28 را دارا میباشد. این ابزار از فولاد ضد زنگ ( استیل ) ساخته شده و اعداد درج شده بر روی آن توسط لیزر حکاکی شده که به تبع از کیفیت بالایی برخوردار است. طراحی و تولید این محصول در ایران انجام شده است.

شابلون میلگرد را می‌توانید از اکثر ابزار فروشی‌ها و فروشگاه‌های معتبر وسایل و ابزار ساختمانی می‌توانید آن را تهیه کنید. همچنین می‌توان با داشتن اندازه‌های میلگرد، با تکه از فیلم رادیو لوژی یا ورق‌های نازک مقل (ورق کانال کولر) یا مقواهای فایبر گلاس شابلون مخصوص به خود را بسازید.

ویژگی‌های شابلون میلگرد

• یک ابزار بسیار کاربردی و جالب
• شناسایی حرفه ای سایز میلگرد آجدار
• ابعاد و قیمت بسیار مناسب در مقایسه با ابزار با کارکرد مشابه
• بررسی 8 نوع سایز میلگرد آجدار در یک ابزار
• دقتی به مراتب بالاتر از روش های تجربی تعیین سایز میلگرد
• افزایش مهارت تشخیص چشمی میلگردها بعد از مدتی استفاده
• اندازه کوچک گیج میلگرد و حمل بسیار آسان همچون یک کارت بانکی