میلگرد همبندی چیست؟

همبندی روشی است که از اختلاف پتانسیل (تفاوت ولتاژ بین دو نقطه که باعث ایجاد جریان می شود) بین بدنه و تاسیسات سازه الکتریکی وغیرالکتریکی جلوگیری می کند. بنابراین همبندی می تواند تا حد امکان مانع از برق گرفتگی و در نتیجه صدمات ناشی از آن مانند آتش سوزی شود و احتمال وقوع این اتفاقات تلخ را به صفر رساند. جهت آشنایی با میلگرد همبندی با ما همراه باشید.

همبندی چیست؟

همبندی مهم ترین روش برای پیشگیری از برق گرفتگی در یک ساختمان است. روشی که برخی از ناظران تاسیسات اهتمام بسیاری به اجرای آن دارند و برخی دیگر متاسفانه از آن غافلند.

اگر اسکلت هادی ساختمان (اسکلت فلزی یا میلگردهای بتنی) و بدنه هادی بیگانه (انواع لوله کشی های فلزی و نظایر آن)و بدنه هادی تجهیزات الکتریکی ساختمان ها را با یک هادی که دارای سطح مقطع بزرگ و مقاومت الکتریکی کم باشد به یکدیگر متصل شود، تمام نقاط هم پتانسیل می شود. این نوع اتصال «همبندی » نام دارد.

آشنایی با میلگرد همبندی

استفاده از میلگرد همبندی به شما کمک می‌کند تا قسمت‌های مختلف سازه اعم از (بدنه، تأسیسات الکتریکی و غیر الکتریکی و سازه‌ها) را با کمک یک هدایت‌کننده الکتریکی به سطح مقطع مناسب متصل کنید.

هرگاه یک جریان از زمین به سمت تأسیسات الکتریکی وارد شود، ولتاژ تماسی تشکیل می‌شود. کاهش اندازه ولتاژ تماسی در محوطه داخلی ساختمان و نقاطی که جریان را از زمین به سمت تأسیسات الکتریکی عبور می‌دهند، بر عهده‌ی میلگرد همبندی است.

خرید میلگرد

شروع قیمت 22,350 تومان

آرشیو قیمتی میلگرد

انواع همبندی

همبندی به دو دسته همبندی اصلی و اضافی تقسیم می شود.

همبندی اصلی (Main E.B)

در همبندی اصلی یا بنیادی اتصال به زمین داریم که اختلاف پتانسیل را به زمین انتقال میدهد در نتیجه این اختلاف صفر میگردد. تمامی قسمت های فلزی سازه از میلگرد تا لوله آب گرفته تا سیم برق و تلفن از قسمت های تشکیل دهنده همبندی اصلی هستند.

همبندی اضافی یا همبندی تکمیلی (Supplementary E.B)

همبندی تکمیلی را در محیط های مرطوب بیشتر میتوان یافت زیرا در این محیط ها احتمال برق گرفتگی بیشتر است. این نوع همبندی در تمامی دستگاه هایی که در این محیط ها بکار میروند نیز دیده می‌شود. مثل: پریز های برق یا ماشین لباسشویی.

ویژگی های میلگرد همبندی

میلگرد همبندی را می توان از بین میلگردهای اصلی (در شناژها یا ستون های سازه) انتخاب نمود و یا از یک میلگرد اضافه (میلگردی که به میلگردهای اصلی سازه اضافه شده است)؛ اما در هر صورت، سایز میلگرد همبندی و دیگر ویژگی های آن باید مطابق نکات زیر باشد:

• از هر دو نوع میلگرد ساده و آجدار می توان به عنوان هادی استفاده کرد.

میلگردها از لحاظ ظاهری به دو نوع آجدار و ساده تقسیم می شوند. میلگرد ساده، ظاهری نسبتا صیقلی داشته ولی میلگرد آجدار دارای آج هایی با طرح های متفاوت است.

• جوشکاری، گزینه مناسب برای اتصالات بین میلگرد و تجهیزات است.
• برای جوشکاری میلگردهای همبندی طولی، باید حدود 10 سانتی متر از انتهای هر دو میلگرد روی یکدیگر قرار گیرند و  جوش داده شوند.
• قطر میلگرد همبندی نباید از 8 میلی متر کمتر باشد و بر اساس سطح مقطع هادی اصلی فاز ساختمان، قطر 10 میلی متری نیز قابل استفاده است.
• تمامی قطعات شبکه همبند به واسطه اتصال الکتریکی مطمئن باید به گونه ای به یکدیگر متصل شوند که مقاومت الکتریکی در محل اتصال به حداقل مقدار ممکن برسد.

هادی همبندی جیست؟

از اجسامی مثل سیم مسی، تیرفلزی، میلگرد تسمه و ستون به عنوان هادی همبندی استفاده می شود.

هادی همبندی مسی

بعضی اوقات از سیم مسی به عنوان هادی همبند استفاده می کنند که شرایط خاصی دارد از جمله:

• سطح هادی باید بین 6 الی 35 میلی‌متر باشد.
• سطح مقطع هادی نباید از نصف بزرگترین تجهیز حفاظتی، کمتر باشد.
• هادی مسی باید به میلگرد متصل شود و با جوش هر 6 متر یک اتصال انجام شود.

از این نوع همبندی به خاطر ساختار و ویژگی های خاصی که دارد در برخی موارد خاص از آن استفاده می شود مانند:

• بام خانه: در سقف آخر ساختمان با هادی مسی تمامی تیرهای جانبی و میانی، شناژها و فونداسیون همبندی می شوند.
• سقف موتورخانه بالابرها: از هادی همبندی مسی برای همبندی دور تا دور سقف موتورخانه بالابر استفاده می شود.

همبندی میلگرد

می توان از میلگرد به جای مس برای همبندی استفاده کرد.

مراحل اجرای همبندی با میلگرد

همبندی باعث رفع خطرات احتمالی ناشی از برق گرفتگی و آتش سوزی می شود؛ بنابراین باید تمام مراحل آن به درستی و اصولی انجام گیرد:

رسم نقشه سیستم همبندی

قبل از عملیات همبندی باید نقشه مسیرها و تجهیزات همبندی بر روی پلان فونداسیون و ستون ها رسم شود،
می توان علاوه بر ترسیم مسیر همبندی روی پلان فونداسیون، روی سایر پلان های ساختمان نیز مسیر همبندی را ترسیم نمود تا اجرای عملیات با دقت بیشتری انجام گیرد.

اجرای عملیات همبندی

بعد از آماده سازی نقشه همبندی نوبت اجرای عملیات است. همبندی با ایجاد شبکه ای متصل به میلگردها، تیرهای فلزی و ستون های تمام طبقات انجام می شود.

اتصال شبکه هم بندی به شینه زمین

شبکه همبندی باید از سه نقطه به سیستم اتصال زمین متصل شود. هرچه تعداد طبقات بالاتر برود، تعداد اتصالات بیشتر می شود، برای مثال به ازای هر 7 طبقه این اتصالات مجددا تکرار می شوند.

زمان اجرای میلگرد همبندی

در دو مرحله از این نوع محصول استفاده می‌شود:

• پیش از بتن ریزی و در زمان اجرای پی سازه
• پس از بتن ریزی

اجرای همبندی پیش از بتن ریزی

در اجرای همبندی قبل از بتن‌ریزی حتما باید تمام ستون‌های سازه در همه طبقات به یکدیگر متصل شوند. در این مرحله، میلگردها باید از طول و عرض سازه فاصله 20 متری داشته باشند. برای اجرای همبندی در سقف، طبقات و کف سازه نیز باید فاصله 20 متری رعایت شود. همچنین در اجرای همبندی پشت‌بام باید همه تیرها به یک هدایت‌کننده اتصال یابند. در نهایت، آسانسور و خرپشته باید به شبکه همبندی متصل شوند.

اجرای همبندی پس از بتن ریزی

اجرای همبندی بعد از بتن‌ریزی به‌ وسیله سیم مسی فاقد روکش در سقف انجام می‌شود. همچنین چنانچه همبندی ستون‌ها قبل از بتن‌ریزی صورت نگرفته باشد، باید بعد از بتن‌ریزی حتما انجام شود. در غیر این‌ صورت، شبکه همبندی کاملا قطع خواهد شد.

نکات اجرای همبندی

• در سقف ساختمان، سقف خرپشته و سقف موتورخانه های آسانسور باید شناژها و تیرهای فلزی دور تا دور سقف به شبکه همبندی متصل شوند. همچنین، یکی از شناژها و یا تیرهای فلزی در مکان هایی که به طور معمول در کف آن ها آبریزی وجود دارد (مانند حمام، آشپزخانه، آبدارخانه، سرویس بهداشتی و …) باید همبندی شود. علاوه بر این، شناژها و یا تیرهای فلزی در طول و عرض ساختمان، باید حداقل در هر 20 متر، همبندی انجام شوند.
• شبکه همبند باید در ستون های گوشه های ساختمان، تمام ستون های خرپشته و موتورخانه، یکی از ستون های راه پله و در هر 20 متر از طول و عرض ساختمان و در تمامی طبقات به یکدیگر متصل شوند.
• معمولا همبندکننده، یک رشته سیم مسی و تسمه مسی با یک میلگرد، تیر یا ستون است که بر اساس طرح و نقشه در سقف یا ستون های ساختمان قرار می گیرد.
• در شالوده ساختمان بایستی تمامی شناژهای ارتباطی همبند شوند.
• در همبندی بعد از بتن ریزی، برای انجام بهتر همبندی در طبقات، خوب است از سیم مسی افشان در کنار ستون های ساختمان استفاده کرد تا اتصال به صورت کامل انجام گیرد.

مزایای میلگرد همبندی

استفاده از همبند مزایای زیادی دارد که می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• کاهش الکتریسیته ساکن در کف ساختمان
• جلوگیری از برق گرفتگی های غیر مستقیم
• جلوگیری از آسیب وارد کردن به وسایل الکتریکی ساختمان
• قرار دادن تعداد مسیر موازی که با کمک آن جریان صاعقه به سمت زمین هدایت می‌شود و از آسیب‌های وارده ناشی از آن جلوگیری می‌کند.
• به حداقل رساندن خطرات آتش سوزی و محافظت از جان ساکنین ساختمان
• در مجموع باید گفت که همبندی میلگرد ها بهترین راه برای جلوگیری از آتش سوزی و اختلالات برق در یک سازه به شمار می رود.

معایب استفاده از میلگرد همبندی

اکثر استانداردهای اجرای همبندی، استفاده از انواع میلگرد فولادی را به عنوان جایگزین هادی های کلاسیک جهت همبندی مجاز دانسته اند؛ با این حال، میلگرد همبندی نسبت به سایر هادی های کلاسیک معایبی دارد که در ادامه به بیان آن ها خواهیم پرداخت:

عدم وجود پوشش برای میلگرد

از آنجایی که میلگرد، لخت است و پوششی ندارد، ریسک خوردگی آن بالاست (مخصوصا برای میلگردهای فولادی که به سطح تماس فونداسیون با خاک نزدیک هستند). هر چند به دلیل روکش بتنی روی میلگرد، این اتفاق به ندرت پیش می آید، ولی شبکه همبندی ممکن است با خوردگی در چند نقطه، پیوستگی الکتریکی خود را از دست داده و غیر قابل استفاده شود.

هدایت الکتریکی کمتر

میلگرد، استقامت مکانیکی بالایی دارد، اما ممکن است هدایت الکتریکی مناسبی نداشته باشد.

طول محدود میلگرد

میلگرد، طول محدودی دارد و برش و فرم‌ دهی آن برای برخی نقاط فونداسیون، مخصوصا در فواصل کوتاه، دشوار خواهد بود. این امر، موجب کاهش کیفیت اتصال می‌ شود. چون میلگردهای ساختمانی معمولا در طول 3 و 6 متر در ساختمان سازی اجرا می شوند، استفاده از آن ها باعث افزایش قابل توجه اتصالات در مسیر هادی می‌ شود؛ اما هادی‌ های الکتریکی کلاسیک این مشکل را نداشته و در طول های 100 متر یا بیشتر در دسترس هستند.

• برای مشاهده قیمت روز و خرید انواع میلگرد کلیک کنید.

جمع بندی پایانی

به‌ منظور کاهش آسیب و خطرات ناشی از برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی در ساختمان‌سازی از میلگرد همبندی استفاده می‌شود. در واقع، اجرای همبندی از مقررات ملی ساختمان‌سازی است که رعایت آن، ایمنی ساختمان را بالا می‌برد. همبندی در مراحل مختلفی به ‌صورت قبل از بتن‌ریزی و بعد از بتن‌ریزی انجام می‌شود.