ورق آلیاژی و هرآنچه که باید قبل از خرید آن بدانید

ورق‌ها از اولین مقاطع فولادی اختراع شده و از محبوب‌ترین مقاطع هستند که از میان انواع آن‌ها، ورق آلیاژی یکی از پرکاربردترینِ آن‌ها محسوب می‌شود. آلیاژ، به ترکیب چند فلز یا چند عنصر باهم گفته می‌شود مانند فولاد که از ترکیب آهن، کربن، سیلسیم، منگنز، فسفر و گوگرد ساخته شده است.

ورق آلیاژی که ورق آن بر پایه فولاد باشد، فولاد به عنوان عنصر اصلی آلیاژی بوده و از عناصر سیلیکون، کروم، منگنز، بور، مولیبدن، وانادیوم و نیکل برای ساخت آلیاژ موردنظر استفاده می‌شود. با توجه به درصد عناصری که به کار می‌روند، دونوع ورق آلیاژی کم آلیاژ و پر آلیاژ داریم.

ورق‌های آلیاژی فولادی نسبت به غیر فولادی، کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف دارند و به عنوان محصول اولیه در این صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. ما در این مقاله قصد داریم شمارا با این محصول فولادی، انواع، کاربرد، ویژگی‌ها، نحوه تولید، مزایا و معایب، و عوامل موثر بر قیمت آن آشنا کنیم.

آشنایی با ورق آلیاژی

ورق‌ها انواع بسیاری دارد که هرکدام خواص متنوعی دارند و همین امر باعث می‌شود کاربردهای بسیار گسترده‌ای در صنایع مختلف داشته باشند. یکی از این انواع، ورق آلیاژی است که با فرآیندهای نورد گرم یا سرد و از ترکیبات شیمیایی متفاوتی ساخته می‌شود.

برای ساخت این محصول، یک عنصر فلزی، به عنوان عنصر پایه وجود دارد که ذوب شده و یک یا چند عنصر فلزی یا غیرفلزی دیگر به شکل مذاب به آن افزوده می‌شود و باهم ترکیب می‌شوند. در اکثر مواقع، فولاد به عنوان عنصر اصلی این ورق‌ها درنظر گرفته می‌شود.

اکثر فلزات به صورت خالص، نقطه ذوب بسیار بالایی دارند، درنتیجه بسیار نرم و انعطاف‌پذیر و البته بسیار واکنش‌پذیر هستند. به همین دلیل برای ساخت انواع محصولات فولادی از ورق‌های آلیاژی استفاده می‌شود که ویژگی‌های منحصر به فردی دارند و قابلیت‌های بسیاری به آن محصول می‌افزایند.

از ویژگی‌های این نوع ورق می‌توان به افزایش سختی و استحکام، درخشش، افزایش مقاومت دربرابر خوردگی، سایش و حرارت، افزایش پایداری و … اشاره کرد.

خرید ورق آهن

شروع قیمت 21,000 تومان

آرشیو قیمتی ورق آهن

انواع ورق آلیاژی

برای ساخت ورق‌های آلیاژی، از مواد و عناصر مختلفی استفاده می‌کنند که باعث می‌شود این محصول انواع بسیار متنوعی داشته باشد. صنایع مختلف، هرکدام به یک یا چند نوع ورق برای تولیدات خود نیاز دارند که باید در انتخاب نوع آن بسیار دقت و توجه نمایند.
این نوع ورق، براساس عوامل مختلفی مانند انواع آلیاژ پایه، شکل ظاهری، نوع آلیاژ و … به انواع و گریدهای متنوعی دسته بندی می‌شود که شامل موارد زیر هستند:

1. براساس آلیاژ پایه

همانطور که گفتیم، ورق‌های آلیاژی، از ترکیب عنصر آلیاژی پایه و سایر عناصر ساخته می‌شود. عنصر آلیاژی پایه می‌تواند انواع متنوعی داشته باشد که در ادامه به بیان آن‌ها می‌پردازیم.

1.1 آلومینیوم

این نوع آلیاژ برای اکسیژن‌زدایی فولاد استفاده می‌شود.

1.2 کروم

از این نوع برای بالابردن سختی، پایداری و مقاومت در برابر سایش آلیاژ استفاده می‌شود.

1.3 مس

وجود مس باعث افزایش سختی و مقاومت ورق دربرابر خوردگی می‌شود.

1.4 منگنز

این نوع، به ورق ویژگی‌هایی از قبیل قابلیت سخت شدن، مقاومت دربرابر سایش و دمای بالا، و شکل‌پذیری می‌بخشد.

1.5 تیتانیوم

باعث بهبود سختی و استحکام می‌شود.

1.6 بیسموت

بیسموت قابلیت تراش‌پذیری آلیاژ را بهبود می‌بخشد.

1.7 وانادیم

پایداری و مقاومت دربرابر ضربه و خوردگی را افزایش می‌دهد.

1.8 سیلیکون

استحکام و خاصیت مغناطیسی آلیاژ را افزایش می‌دهد.

1.9 کبالت

وجود کبالت باعث افزایش پایداری و افزایش سرعت تشکیل گرافیت آزاد در ورق می‌شود.

1.10 نیکل

از این نوع برای بهبود مقاومت در برابر خوردگی و اکسیداسیون، و افزایش استحکام استفاده می‌شود.

1.11 تنگستن

این نوع باعث بهبودی سختی و مقاومت ورق می‌شود.

1.12 مولیبدن

مولیبدن غلظت کربن را کاهش داده و استحکام ورق در دمای معمولی را افزایش می‌دهد.

2. انواع آلیاژ فولادی

همانطور که می‌دانید، فولاد نوعی آلیاژ است که از ترکیب آهن و کربن، ساخته می‌شود. برای ساخت ورق‌های آلیاژی فولادی، از تختال یا اسلب (Slab) استفاده می‌کنند و طی فرآیند نورد گرم تولید می‌شود. ورق‌های آلیاژی فولادی انواع بسیاری دارند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

1. A516
2. A283
3. A36
4. Ck45
5. Mo40
6. St52
7. St44
8. St37

2.1 ورق A516

این نوع ورق از دسته ورق‌های گرم محسوب می‌شود که عناصر آلیاژی آن مولیبدن، منگنز و کروم هستند. A516 دارای 4 گرید 55، 60، 65 و 70 است که تفاوت بسیار اندک و ناچیزی در ترکیبات شیمیایی آن‌ها وجود دارد، اما همین تفاوت ناچیز، باعث ایجاد خواص کاملا متفاوت در هرکدام از آن‌ها شده است.
بهتر است برای داشتن اطلاعات از انواع گریدها و خواص فیزیکی و شیمیایی آن، بهتر است هنگام خرید گواهینامه تولید دریافت کنید.

نوع A516، از دسته ورق‌های آتش‌خوار است. همچنین دارای ویژگی‌هایی مانند مقاومت دربرابر حرارت و آب، سختی، کیفیت، خواص جوشکاری و برشکاری و انعطاف‌پذیری است و همین ویژگی‌ها باعث شده کاربردهای فراوانی داشته باشد.

کاربردهای ورق A516: از جمله کاربردهای آن می‌توان به ساختمان‌سازی، ساخت اتصالات و مخازن تحت فشار، صنعت پتروشیمی و نفت و گاز، ساخت مبدل‌های حرارتی، برح‌های تقطیر، بویلرها و …

2.2 ورق A283

ورق A283 در دسته ورق‌های مخزنی قرار دارد که از عناصر کربن، منگنز، سیلیکون، مس و فسفر ساخته می‌شود. این نوع شامل 4 گرید C، B، A و D است که گرید C بیشترین کاربرد و تقاضا را دارد. این 4 گرید خواص مکانیکی متفاوتی دارند که برای شناخت آن‌ها نیاز است هنگام خرید گواهینامه معتبر دریافت کنید.

این نوع ورق دارای درصدهای مختلف کربن است که هرچه مقدار کرین آنبیشتر باشد، سختی آن نیز بیشتر است. گرید A میزان کربن کمتر و گرید D درصد کربن بیشتری دارد و درنتیجه سخت‌تر از سایر گریدها بوده و قابلیت جوشکاری کمتری دارد. همچنین گرید A کاربرد آسان‌تری دارد.

علاوه براین، این نوع، دارای ویژگی‌هایی مانند خاصیت خم‌کاری و جوشکاری است. همچنین شباهت بسیاری به ورق A516 دارد. این نوع با ضخامت‌های 5 تا 70 میلی‌متر و عرض 1500 تا 2000 میلی‌متر عرضه می‌شود.

کاربردهای ورق A283: کاربردهای آن شامل ساخت دیگ‌های بخار و مخازن کم فشار و پر فشار، ساخت مخازن حمل سوخت، ساخت ماشین‌آلات و قطعات صنعتی، سیم‌پیچ لوله و مقاطع می‌شود.

2.3 ورق A36

این نوع به عنوان ورق دریایی شناخه می‌شود که از عناصر مولبیدن، وانادیم و نیکل ساخته شده است. این ورق در برابر آب شور دریا، رطوبت و محیط‌های دارای املاح زیاد مقاومت بالایی دارد، درنتیجه در ساخت هر وسیله‌ای که در تماس با آب دریاست مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین دارای استحکام خمشی بوده و به دلیل داشتن میزان کمی کربن، خاصیت جوشکاری، ماشنکاری و فرم‌پذیری و انعطاف پذیری دارد. همچنین برای ساخت آن از روش کوره الکتریکی و اکسیژن پایه استفاده می‌شود.

این نوع ورق در ضخامت‌های 6 الی 25 میلی‌متر و ابعاد 1.5*6 و 2*6 تولید و عرضه بازار می‌شود. خواص شیمیایی این محصول بر خواص مکانیکی آن تاثیرگذار بوده، اما در هنکام خرید خواص مکانیکی آن بسیار حائز اهمیت است.

کاربردهای ورق A36: از این ورق در کشتی‌سازی، ساخت زیردریایی‌ها، سکوهای نفت، لوله‌های انتقال آب، لندینگ گراف، شناورهای چندمنظوره و یدک‌کش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

2.4 ورق Mo40

این ورق، به نوع کم آلیاز و سخت معروف است که از ترکیب عناصر کروم، کربن، مولبیدن، منگنز و درصد کمی فسفر و گوگرد ساخته می‌شود. وجودر این عناصر خواصی همچون مقاومت دربرابر ضربه، سایش و خوردگی به ورق می‌دهد.

وجود دو عنصر کربن و منگنز باعث می‌شود که قابلیت فرم‌پذیری و تحمل دماهای بسیار بالا در نوع Mo40 افزایش پیدا کند. همچنین این ورق قابلیت عملیات حرارتی نیز دارد.

کاربردهای ورق Mo40: این ورق در صنایع نفت و گاز کاربردهای گسترده‌ای دارد و در مواردی مانند ساخت قطعات درمعرض فشار مانند پیچ و مهره، قاشق و چنگال، تجهیزات درون چاهی صنایع نفت و گاز و ساخت دستگاه‌های صنعتی مانند دستگاه فرزکار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

2.5 ورق St52

ورق St52 از انواع ورق سیاه بوده که به نام‌های ورق ساختاری و ورق زیربنایی نیز شناخته می‌شود، از عناصر سیلیسیم و منگنز ساخته شده است.
St در نام این ورق به معنی ساخته شدن از آهن و کربن، و 52 آن به معنای این است که استحکام کششی در هر میلی‌متر مربع از این نوع ورق، برابر 52 کیلوگرم است. همچنین بسیار مقاوم بوده و به راحتی جوشکاری می‌شود.

این نوع ورق، درواقع از انواع کم آلیاژ است و منگنز و سیلیسیم بسیار آن، باعث افزایش مقاومت ورق دربرابر پیچش و خمش می‌شود. ورق St52 در ضخامت‌های 3 تا 80 میلی‌متری و ابعاد 1500*6000 و 2000*6000 میلی‌متر تولید و عرضه می‌شود.

کاربردهای ورق St52: این ورق در صنایع مادر مورد استفاده قرار می‌گیرد و از کاربردهای آن می‌توان به صنایع ساختمان‌سازی و سوله، خودرو سازی، تانکرسازی، پتروشیمی، سدسازی اشاره کرد.
همچنین در اجزا ساختاری جوش داده شده، پرچ شده و پیچ‌دار و سازه‌های دارای تنش استاتیکی و دینامیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خرید ورق آهن

شروع قیمت 21,000 تومان

آرشیو قیمتی ورق آهن

3. براساس نوع آلیاژ

انواع ورق‌های آلیاژی براساس نوع آلیاژ آنها شامل موارد زیر هستند:

1. ورق‌های آلیاژی ضدسایش
2. ورق‌های الیاژی استیل
3. ورق‌های الیاژی برنج
4. ورق‌های الیاژی فسفر برنز
5. ورق‌های الیاژی پیوتر
6. ورق‌های الیاژی آمالگام
7. ورق‌های الیاژی قلع‌اندود
8. ورق‌های الیاژی فلزات گران‌بها
9. ورق‌های الیاژی آتشخوار (مخزنی)
10. ورق‌های الیاژی عملیات حرارتی شونده
11. ورق‌های الیاژی روغنی و کششی
12. ورق‌های الیاژی استحکام بالا
13. ورق‌های الیاژی فلزی

3.1 ورق‌های آلیاژی ضد سایش

این نوع ورق، به نام هاردکس (Hardox) و دوردستات نیز شناخته شده و از ورق‌های پرکاربرد در صنعت محسوب می‌شود که عموما با فرآیند نورد سرد تولید می‌شود. عناصر مورد استفاده در این نوع آلیاژ کربن و منگنز هستند که لایه‌هایی از جنس نوعی ترکیب بسیار سخت به نام کاربید آهنی برروی آن ایجاد می‌کنند.

ورق ضدسایش، همانطور که از نامش پیداست، استحکام بسیار بالایی دارد و به ندت دچار ساییدگی می‌شود. این ورق‌ها برای استفاده در شرایط سخت ساخته می‌شوند و دارای کیفیت عالی، شکل‌پذیری در دمای کم، مقاومت بالا در دماهای پایین و انعطاف‌پذیری زیاد هستند.

این میزان از مقاومت این نوع ورق، به دلیل وجود مقدار بالایی کربن در آلیاژ ان است که هرچه میزان کرن آن بیشتر باشد، استحکام و خاصیت ضدسایش آن نیز بالا می‌رود. همچنین این ورق در 4 گرید مختلف تولید می‌شود.

کاربردهای ورق ضد سایش (Hardox): در ساخت کامیون، بیل‌های مکانیکی و بیل‌های لودر برای وزن کمتر، عمر مفیدتر و میزان باربری بیشتر، و باکت مورد ساتفاده قرار می‌گیرد.

3.2 ورق‌های آلیاژی برنج

آلیاژ برنج، در واقع آلیاژی از مس است که با روی ترکیب شده و برنج را ایجاد می‌کنند. برنج زرد زنگ بوده و رنگی شبیه به طلا دارد. درصد روی مورد استفاده در این آلیاژ حداکثر 40 درصد می‌باشد و عنصر مس، در اصل عنصر آلیاژی پایه است.

در برخی مواقع، برای بالا بردن خواص این آلیاژ، از عناصر دیگری مانند آلومینیوم، آرسنیک، سرب، سیلیسیم، سیلیکون، قلع، منگنز و نیکل به میزان 4درصد استفاده می‌کنند که به آن برنج مخصوص گفته می‌شود. این ورق سختی و مقاومت کششی بالا، خاصیت میکروب‌کشی و مغناطیسی کمی دارد.

کاربردهای ورق آلیاژی برنج: کاربردهای آن عبارتند از ساخت رادیاتورها، دستگیره‌های درب مخصوصا در اتاق‌های بیمارستان‌ها، بلبرینگ، چرخ‌دنده، قفل‌ها، بست‌ها و در دکوراسیون.

3.3 ورق‌های آلیاژی پیوتر

پیوتر از ترکیب قلع و مس، و عناصر دیگر مانند آنتیموان، بیسموت، سرب و گاهی نقره با درصد بسیار کم ساخته می‌شود. عنصر آلیاژی پایه آن قلع بوده و 85 تا 99 درصد این ترکیب را شامل می‌شود. وجود مس در این آلیاژ باعث افزایش سختی آن می‌شود.

درصورتی که در ترکیبات پیوتر به جای مس، عنصر سرب وجود داشته باشد، کیفیت ورق پایین‌تر و به رنگ آبی درمی‌آید. ورق پیوتر چکش‌خوار، نرم و انعطاف‌پذیر بوده و برای ساخت محصولات با طراحی سه‌بعدی، انتخاب مناسبی است.

کاربردهای ورق پیوتر: از این ورق در ساخت زیورآلات، وسایل تزئینی، دکوری، مجسمه‌ها و تهیه ظروف استفاده می‌شود.

4. براساس درصد عناصر به‌کار رفته

ورق‌های آلیاژی براساس درصد عناصری که در ترکیبات آن به کار رففته است، به دو نوع پر آلیاژ و کم آلیاژ تقسیم‌بندی می‌شوند که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.

4.1 کم آلیاژ

این نوع، درصد بسیار کمی از عناصر را در ترکیبات خود داراست که حدود 1 تا 5 درصد را شامل می‌شود. نوع کم آلیاژ وزن کم و استحکام زیادی دارد و براساس آلیاژی که در آن به کار رفته، کاربرد، انواع و مقاومت‌های بسیار گسترده‌ای دارد.

کاربردهای ورق کم آلیاژ: در صنعت خودروسازی، ساخت فضاپیماها، خطوط راه‌آهن و لوله‌ها کاربرد دارد.

4.2 پر آلیاژ

ورق پرآلیاژ همانطور که از نامش پیداست، عناصر مورد استفاده در ترکیبات آن، درصد بسیار بالایی دارند. از پرکاربردترین انواع این نوع ورق، فولاد ضدزنگ است که شامل حداقل 12 درصد کروم است. فولاد ضدزنگ به 3 نوع مارتنزیتی، فریتی و آستنیتی تقسیم می‌شود.

نوع مارتنزیتی، دارای کمترین درصد کروم بوده و خاصیت سختی‌پذیری بالایی دارد. از این نوع در ساخت کارد و چنگال استفاده می‌شود.
نوع فریتی، شامل 12 تا 27 درصد کروم است که در خودروها و تجهیزات صنعتی کاربرد دارد.
نوع آستنیتی، درصد بالایی از عناصر کربن، منگنر، ازت و نیکل دارد و در بیشتر مواقع برای ذخیره مایعات خورنده، تجهیزات پزشکی و لوله‌های انتقال مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5. براساس شکل‌ظاهری و نحوه ارائه

5.1 کویل (رول فرم)

5.2 بریده شده (شیت فرم)

کاربردهای ورق آلیاژی

با توجه به ویژگی‌ها و مزیت‌هایی که این نوع ورق دارد، مانند مقاومت دربرابر خوردگی و زنگ‌زدگی، استحکام و قابلیت استفاده در محیط‌های با دمای بسیار زیاد یا بسیار پایین، کاربردهای بسیار گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. از جمله کاربردهای این ورق شامل این موارد زیر می‌باشد:

1. صنعت کشتی سازی
2. صنعت اسکله سازی
3. صنعت هواپیماسازی
4. صنعت راه‌سازی
5. صنعت پل‌سازی
6. صنعت شهرسازی
7. صنعت خودروسازی
8. صنعت پتروشیمی
9. صنایع نفت و گاز
10. صنعت داروسازی
11. صنایع قطعه‌سازی و ابزارسازی
12. ساخت نیروگاه‌ها
13. ساخت پالایشگاه‌ها
14. ساخت مخازن کم فشار و پرفشار
15. ساخت ماشین‌های سنگین

برترین تولیدکنندگان ورق آلیاژی

در کشورمان کارخانه‌های بسیاری محصولات فولادی از جمله ورق‌های آلیاژی را تولید و عرضه می‌کنند. برترین کارخانه‌های تولیدکننده این نوع ورق شامل:

1. کارخانه فولاد مبارکه اصفهان
2. کارخانه فولاد اکسین اهواز
3. کارخانه فولاد کاویان

هستند. علاوه بر تولیدات داخلی، واردات این محصول فولادی را از برخی کشورها مانند آلمان، روسیه، اکراین، اتریش و کره نیز داریم.

مزایا ورق آلیاژی

همانطور که گفتیم، عناصر مختلف در حالت خالص دارای نقطه ذوب بالا، واکنش‌پذیز و بسیار نرم هستند. ویژگی‌های بسیاری در عناصر مختلف می‌تواند وجود داشته باشد که به عنوان نقطه ضعف برای استفاده از آن عنصر تلقی شود.
به همین دلیل عناصر را با درصدهای مختلفی باهم ترکیب می‌کنند تا به صورت آلیاژ از آن‌ها استفاده شود. به این صورت مزایا بسیاری پیدا می‌کنند که کاربرد آن‌ها را گسترده‌تر می‌کند.

ورق‌های آلیاژی نیز از این قاعده مستثنا نیستند و مزایای این محصول شامل موارد زیر می‌شوند:

1. افزایش مقاومت کششی
2. افزایش سختی‌پذیری و سختی گرم
3. افزایش مقاومت دربرابر خوردگی و سایش
4. مقاومت دربرابر نمک‌های دریایی
5. کاهش نقطه ذوب
6. قابلیت استفاده در دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین
7. مقاوم در محیط‌های اسیدی

قیمت ورق آلیاژی

همانطور که گفته شد، در ساخت ورق‌های آلیاژی از عناصر مختلفی به عنوان الیاژ پایه و در ترکیبات آن استفاده می‌شود. همچنین درصد این عناصر شرکت‌کننده در آلیاژ نیز بسیار متفاوت است. یکی از اصلی‌ترین عواملی که بر قیمت روز این نوع ورق تاثیرگذار است، انواع و درصد این عناصر است.

علاوه بر این فاکتورهای دیگری نیز بر قیمت انواع ورق آلیاژی تاثیرگذارند که شامل:

1. نوع ورق و گریدبندی ان
2. میزان عرضه و تقاضا در بازار
3. شرکت تولیدکننده
4. شرایط بازارهای جهانی
5. نرخ ارز
6. وزن تمام شده ورق خریداری شده
7. ضخامت و ابعاد ورق و …

می‌باشند. این عوامل باعث ایجاد نوسان در قیمت روز ورق A283، قیمت روز ورق A516 و قیمت روز ورق ST52 می‌شوند. شما می‌توانید درصورت نیاز به راهنمایی و یا کسب اطلاعات کافی درباره خرید این نوع ورق‌ها، با مشاوران ما در آهنک از طریق شماره تماس 91006007-021 در ارتباط باشید.

خرید ورق آهن

شروع قیمت 21,000 تومان

آرشیو قیمتی ورق آهن

سخن پایانی

ما در این مقاله شمارا با ورق آلیاژی، انواع بسیار گسترده آن، کاربردها و مزایای استفاده از این محصول فولادی آشنا کردیم. همچنین درباره مهم‌ترین کارخانه‌های تولیدکننده آن و عوامل موثر بر قیمت انواع این ورق صحبت شد.
حالا شما برای خرید این محصول اطلاعات کافی در اختیار دارید که باعث می‌شود خریدی مطمئن و مقرون به صرف داشته باشید. درصورت داشتن هرگونه سوال درباره این محصول، می‌توانید سوالات خودرا با کارشناسان ما در بخش نظرات درمیان بگذارید، تا در سریع‌ترین زمان ممکن به آن پاسخ داده شود.